Na zaprzyjaźnionej stronie
WegeMaluch można wciąż podpisywać się pod petycją w sprawie umożliwienia rodzicom wyboru diety wegetariańskiej lub
wegańskiej w publicznych placówkach oświatowych (żłobkach, przedszkolach i szkołach) wystosowaną do Instytutu Żywności i Żywienia.
Mnie temat ten interesuje z dwóch powodów:
primo-jestem wegetarianką, mój mąż również, więc jeśli będzie młody lub młoda to też raczej będzie wege;
secundo-jestem pracownikiem oświaty i zależałoby mi na równym traktowaniu wszystkich dzieci, to jest przesłanie współczesnej pedagogiki.
Pozwolę sobie więc zamieścić odpowiedź jaką założyciele strony WegeMaluch otrzymali od Dyrektora Instytutu Żywności i Żywienia prof. dr hab. med. Mirosława Jarosza.
"W odpowiedzi na petycję w sprawie umożliwienia rodzicom wyboru
diety wegetariańskiej lub wegańskiej w publicznych placówkach
oświatowych (pismo z dnia 12.11.2012 r.) uprzejmie przedstawiam
stanowisko Instytutu Żywności i Żywienia.
Jakościowy i ilościowy dobór właściwych produktów spożywczych
pozwala na realizację zapotrzebowania młodego organizmu na wszystkie
składniki odżywcze, witaminy i składniki mineralne, co warunkuje
prawidłowe jego funkcjonowanie. Korzyści wynikające ze stosowania
prawidłowego żywienia kumulują się w ciągu całego życia i stanową
kluczową rolę w profilaktyce rozwoju wielu chorób w późniejszym okresie
życia dziecka. Bardzo często sposób żywienia determinowany jest rodzajem
stosowanej diety.
Prawidłowo zbilansowane diety
wegetariańskie (laktoowowegetarianizm i laktowegetarianizm) zapewniają
korzyści zdrowotne przy zapobieganiu i leczeniu wielu chorób (tj.
otyłość, cukrzyca, osteoporoza, nadciśnienie tętnicze, niektóre
nowotwory, stany zwyrodnieniowe, dnę moczanową) szczególnie u osób
dorosłych. Dieta wegetariańska wiąże się z niższym spożyciem
cholesterolu, tłuszczów nasyconych, większym spożyciem owoców, warzyw,
strączkowych, orzechów i błonnika pokarmowego z produktów zbożowych.
Zarówno
dieta tradycyjna jak i wegetariańska, w przypadku niewłaściwego jej
zbilansowania niesie ryzyko niedoborów niektórych składników odżywczych i
w konsekwencji złego funkcjonowania organizmu. Do najbardziej
niedoborowych składników zaliczyć można żelazo, cynk, niezbędne
nienasycone kwasy tłuszczowe omega 3, wapń oraz witaminę D.
Dzieci na diecie wegetariańskiej spożywają większe ilości
żelaza niż ich rówieśnicy czerpiący ten składnik z mięsa. Jego źródłem
są przede wszystkim rośliny strączkowe, produkty zbożowe, jajka,
warzywa, owoce, glony. Jednakże jest to głównie żelazo niehemowe, które
jest wrażliwe zarówno na inhibitory jak i stymulatory wchłaniania i
wykazuje mniejsze przyswajanie niż żelazo hemowe z mięsa. Dlatego
dzieciom na diecie wegetariańskiej należy zwiększyć ilość żelaza o 1,8
razy zalecanego spożycia, a jego źródła spożywać zawsze w połączeniu z
produktami bogatymi w witaminę C. Suplementowanie żelaza może być
wymagane w okresie szybkiego wzrostu.
Źródło cynku w diecie wegetariańskiej stanowią produkty zbożowe,
sery, orzechy oraz rośliny strączkowe, w tym soja i jej przetwory.
Biodostepność cynku w dietach wegetariańskich jest niższa, głównie z
powodu wyższej zawartości kwasu fitynowego. W tym celu należy ograniczać
picie herbaty, kakao, używanie ostrych przypraw, stosować moczenie i
kiełkowanie fasoli, zbóż i nasion oraz spożywać fermentowane produkty
sojowe typu miso, tempeh.
Wegetarianie mają niższe stężenia kwasów EPA i DHA w organizmie
niż osoby na diecie tradycyjnej. Biokonwersja kwasu a-linolenowego
(ALA), kwasu omega 3 pochodzenia roślinnego, w EPA występuje u ludzi
przeciętnie na poziomie mniejszym niż 10%; konwersja ALA w DHA jest
zdecydowanie niższa. W tym celu w dietach wegetariańskich należy zwrócić
uwagę na zwiększenie spożycia takich produktów jak siemię lniane, olej
lniany, orzechy włoskie, zielone warzywa liściaste, soja i jej
przetwory, olej sojowy i olej rzepakowy. W przypadku nie spożywających
ryb dzieci do 3. roku życia po zakończeniu karmienia piersią zaleca się
suplementację kwasów omega 3 w ilości 150- 200 mg/d.
Witamina D odpowiada między innymi za absorpcje wapnia i
zmniejszenie jego wydalania z moczem. W okresie jesienno- zimowym zaleca
się suplementację cholekalcyferolu przez wszystkie dzieci niezależnie
od sposobu żywienia w dawce 400 IU/d, spożywanie produktów wzbogacanych
oraz codzienną ekspozycję na słońce przez minimum 15 minut.
W przypadku diety wegańskiej, która wyklucza spożywanie
wszelkich produktów pochodzenia zwierzęcego istnieje dodatkowo duże
ryzyko niedoboru wapnia. W codziennym jadłospisie należy uwzględnić
takie produkty, jak warzywa zielone, mak, migdały, rośliny strączkowe,
soja i jej przetwory, amarantus, sezam, morele suszone, figi, orzechy
ziemne oraz produkty fortyfikowane.
Dieta wegańska niesie ze sobą konieczność suplementacji witaminy
B12 obecnej jedynie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Diety
roślinne bogate są w kwas foliowy, co może maskować objawy niedoboru
witaminy B12 i prowadzić do pojawienia się oznak i objawów
neurologicznych. Przynajmniej raz w roku zaleca się badanie stężenia
witaminy B12 i homocysteiny.
Jeżeli codzienne żywienie dostarcza zbyt małą ilość kalorii,
może dojść do niedoborów białka, jednakże zjawisko to obserwuje się
stosunkowo rzadko. W przypadku dzieci na diecie wegetariańskiej w celu
uzupełnienia się aminokwasów egzogennych, urozmaicać żywienie produkty
zbożowe i rośliny strączkowe, mleko i jego przetwory oraz orzechy, a
produkty te powinny być spożywane w tym samym posiłku lub odstępie do 6
godzin.
Instytut Żywności i Żywienia nie
jest przeciwny diecie wegetariańskiej, pod warunkiem, że jest dobrze
zbilansowana, to znaczy zapewnia wszystkie składniki odżywcze zgodnie z
zapotrzebowaniem danej grupy osób. W celu prawidłowego
zbilansowania diety wegetariańskiej potrzebna jest duża wiedza w
zakresie składu produktów. W naszych publikowanych zaleceniach
przestrzegamy przed ryzykiem rozwoju wielu niedoborów żywieniowych o ile
dieta taka jest prowadzona nieprawidłowo. Wegetarianie, którzy
nieprawidłowo bilansują dietę pod względem składników odżywczych mogą
być narażeni na niedożywienie, niedokrwistość, zaburzenia neurologiczne,
osteoporozę, a dzieci i młodzież na dodatkowo na zaburzenia rozwoju
fizycznego.
Prawidłowo zbilansowana dieta
laktoowowegetariańska i laktowegetariańska zapewnia niezbędne składniki
odżywcze i może być stosowana u dzieci i młodzieży.
Wprowadzenie diety wegetariańskiej do żywienia zbiorowego dzieci
(laktoowowegetariańska lub laktowegetariańska, ale nie wegańskiej),
wymaga konsultacji z wykwalifikowanym dietetykiem, który potrafi
zaplanować i dobrze zbilansować tego rodzaju dietę, zgodnie z
obowiązującymi normami żywienia człowieka (z roku 2008), które są
opracowane na podstawie najnowszej wiedzy żywieniowej i medycznej i
zgodne z potrzebami rozwoju fizycznego i umysłowego. W tej sprawie
wypowiedział się już w roku 2007 Rzecznik Praw Obywatelskich razem z
Dyrektorem Instytutu Żywności i Żywienia,
w Postaci Karty Żywienia i Aktywności Fizycznej Dzieci i Młodzieży w
Szkole, pkt 7, w którym napisano, że „dzieci powinny otrzymywać posiłki
(np. wegetariańskie) lecz zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego lub
rodziców lecz po konsultacji z lekarzem.
Dodatkowo
zaleca się przeprowadzanie wśród kucharzy i intendentów szkoleń z
zakresu przygotowywania posiłków wegetariańskich oraz stosowanie szeroko
dostępnych produktów będących zamiennikami mięsa i jego przetworów.
W przypadku korzystania z usług cateringowych, które dostarczają
posiłki wegetariańskie, należy upewnić się, czy jadłospis został
skomponowany przez wykwalifikowanego dietetyka.
Dieta wegańska ze względu na niedostateczną wiedzę dotyczącą
odpowiedniego jej zbilansowania, nie jest zalecana w żywieniu zbiorowym,
zwłaszcza dzieci i młodzieży. Dieta eliminująca produkty pochodzenia
zwierzęcego przy złym jej skomponowaniu niesie ze sobą ryzyko dość
znacznych niedoborów żywieniowych i ich odległych skutków zdrowotnych.
Posiłki w żywieniu zbiorowym powinny być urozmaicone i bogate w
pełnoziarniste produkty zbożowe, sezonowe warzywa i owoce, rośliny
strączkowe, chude gatunki mięs, ryby, nabiał, jaja, orzechy i nasiona.
Przy dostępności produktów z każdej grupy spożywczej, pełnowartościowy
posiłek ma możliwość spożycia zarówno dziecko na diecie tradycyjnej, jak
i wegetariańskiej."
Póki co petycję podpisało 2,478 osób, ale mam nadzieję, że czytelnicy bloga QuchniaWege podniosą tę liczbę! Nie ważne czy jesteś wege czy jesz mięso, myślę, że każdy człowiek powinien móc wybrać, tak jak to czy dziecko ma mieć lakowane zęby czy nie, także to czy ma dostać na śniadanie w przedszkolu parówkę czy nie.